High Bay

ไฮเบย์ (High Bay) คืออะไร

ไฮเบย์ (High Bay) คืออะไร

ไฮเบย์​ (High Bay) คืออะไร

ไฮเบย์​ (High Bay) คือ โคมไฟ ที่ใช้สำหรับให้แสงสว่าง บนพื้นที่ขนาดใหญ่ เรามักพบเห็นได้ โดยทั่วไปในพืนที่ ที่มีหลังคาสูง โดยโคมไฮเบย์​มักจะแขวน ที่ระดับความสูง ตั้งแต่ 6 เมตรขึ้นไป มีแนวการส่องสว่างในแนวดิ่ง จากบนลงล่าง โดยในมาตราฐานอุตสาหกรรม (มอก.) โคมประเภทนี้ถูกจัดอยู่ในประเภท โคมไฟประจำที่ และถูกจัดเป็นโคมไฟโรงงานประเภทหนึ่ง โคมไฮเบย์​ ส่วนมาก มักจะมีกำลังไฟฟ้าเริ่มต้นที่ 50W ขึ้นไป และมุมกระจายแสง โดยทั่วไป อยู่ที่ 90 และ องศา แต่อย่างไรก็ตามในบางการใช้งาน จำเป็นต้องใช้โคมที่มีมุมกระจายแสงที่ แคบ หรือ กว้างกว่า เช่น มุมกระจายแสง 25 องศา ไปจนถึง 120 องศา

คลิกเลือกดูผลิตภัณฑ์ โคมไฟไฮเบย์ (High Bay)

โคมไฟ ไฮเบย์ (High Bay) มีกี่แบบ

ในอดีตโคมไฮเบย์ มีรูปทรงเดียว คือทางฝาชี แต่มีใช้แหล่งกำเนิดแสง เป็นหลอดไฮเพรสเชอร์โซเดียม( High Pressure Sodium : HPS)  ให้แสงสีเหลือง และหลอดเมทัลฮาไลด์ (Metal Halide : MH ) ให้แสงสีขาวแต่ในปัจจุบัน เมื่อ LED มีบทบาทอย่างมาก ในการเป็นแหล่งกำเนิดแสง โดย LED มีคุณสมบัติที่โดดเด่นกว่า หลอด HPS และ MH ในทุกด้านตัวอย่างเช่น

  • การประหยัดพลังงาน
  • CRI ที่สูงกว่า (อ่านเพิ่มเติม CRI)
  • CCT ทำได้หลากหลาย (อ่านเพิ่มเติม CCT)
  • น้ำหนักโคมไฟเบากว่ามาก
  • มีรูปทรงที่หลากหลาย เป็นต้น

และด้วยรูปทรงที่หลากหลาย ทำให้ในปัจจุบันสามารถแบ่งรูปทรงของโคมไฟไฮเบย์ (High Bay) ได้ดังนี้

  • โคมไฟแบบฝาชี

ต้องถือว่า โคมไฮเบย์ทรงฝาชี (Reflector Highbay LED) เป็นทรงคลาสิก มีรูปทรงคล้ายๆ กับโคมไฟที่ใช้แหล่งกำเนิดแสงเป็นหลอด HPS และ MH โดยการกระจายแสงจะมีลักษณะสมมาตร โดยทรงนี้มีข้อดีหลายด้าน เช่น

  1. มีแสงแย้งตาที่ต่ำที่สุดเมื่อเทียบกับแบบอื่นๆ สามารถนำติดตั้งใช้งานได้ตั้งแต่ระดับต่ำๆ เช่น 3.5 เมตร ไปจนถึงหลายสิบเมตร
  2. นอกจากนี้ ตัวฝาชีเอง หากเป็นแบบพิเศษ สามารถเพิ่มการสะท้อนแสง ทำให้ได้ปริมาณแสงที่เพิ่มขึ้นอีกด้วย
  3. ในด้านการออกแบบ สามารถเลือกเม็ด LED มาประกอบได้อย่างอิสระ สามารถเพิ่มประสิทธิภาพ หรือ ลูเมนต่อวัตต์ ได้อย่างง่าย ทำให้ได้ผลประหยัดด้านพลังงานได้มากขึ้น

  • โคมไฟ UFO LED High Bay

UFO LED High Bay เป็นรูปทรงที่นิยมอย่างมากในปัจจุบัน เนื่องจากมีรูปร่างที่ดูทันสมัย และมีขนาดเล็ก ติดตั้งได้ง่าย หลากหลาย ตัวโคม UFO LED ไฮเบย์ ถูกผลิตหลากหลายกรรมวิธี เช่น

  • อลูมิเนียมหล่อขึ้นรูป ( Aluminum Die Casting)
  • อลูมิเนียมทุบขึ้นรูป (Aluminum Forging)
  • อลูมิเนียมปั๊มขึ้นรูป (Aluminum Stamping)
  • อลูมิเนียมรีดขึ้นรูป (Aluminum Extrusion)

ในการบังคับแสงสว่าง ของโคมไฟ UFO LED ไฮเบย์ ทำได้ 2 วิธีคือ

  1. ใช้เลนซ์​ (LENs) เป็นตัวบังคับการกระจายแสง ซึ่งมืข้อดีคือ 

    1. มีปริมาณการสูญเสียปริมาณของแสงที่น้อยมาก (Light Loss) แสงเกือบทั้ง 100% จะถูกกระจายตกลงสู่พื้นด้านล่าง 
    2. ให้มุมแสงที่แม่นยำ 
    3. สามารถใส่ยางรองเลนซ์ เพื่อกันนำ้ได้ ทำให้มี ระดับป้องกันน้ำและฝุ่นไม่น้อยกว่า IP65 ได้ ทำให้สามารถนำไปใช้ภายนอกอาคาร และใช้ภายในห้องเย็นได้ เป็นอย่างดี

อย่างไรก็ตาม มีข้อที่ควรคำนึงถึง เมื่อใช้ไฮเบย์​ UFO LED คือ เรื่องแสงแย้งตา หากนำไปติดตั้งในระดับที่ต่ำๆ อาจทำให้เกิดความรู้สึกไม่สบายตา ได้ และหากโคมไฟมีประสิทธิภาพสูง (มีลูเมนต่อวัตต์สูงๆ มากกว่า 120 lm/W) หรือมีกำลังไฟฟ้าสุง หากมองตรงๆ อาจทำให้เกิดการพร่ามัว หรือ สูญเสียการมองเห็นชั่วขณะ ทำให้เกิดอันตราย และอุบัติเหตุได้ โดยสามารถป้องกัน และลดปริมาณแสงแย้งตาได้ง่ายๆ โดยการใส่ฝาชี ครอบเข้าไปอีกชั้น 

  1. ใช้ฝาชี (Reflector) เป็นตัวกระจายแสง

โคมลักษณะนี้ เหมาะกับ ความสูงที่ไม่เกิน 12 เมตร และมีการควบคุมปริมาณแสงต่ำ เช่น 200 ลักซ์ โดยข้อดีของการกระจายแสงนลักษณะนี้คือ

    1. สามารถติดตั้งโคมไฟห่างก้นได้มาก ลดปริมาณ จำนวนติดตั้ง โคมไฟ LED ทำให้ประหยัดงบการลงทุนได้อย่างมาก มีจุดคืนทุน (ROI) ในระยะเวลาอันสั้น
    2. มีผลกระทบเนื่องจากแสงแย้งตา ( Glare ) ต่ำ

อย่างไรก็ตาม การใช้ฝาชีเป็นตัวกำหนดมุมกระจายแสงโคมไฟ มีมุมให้เลือกน้อย ซึ่งโดยมาก มักจะเป็นมุนกว้างมากๆ เช่น 120 องศา ทำให้มีตัวเลือกอย่างจำกัด

  • ไฮเบย์ทรง Linear High Bay LED

ไฮเบย์แบบ Linear (Linear LED High Bay) มีลักษณะเป็นแท่งยาว ใช้เลนซ์ (LENs) เป็นตัวบังคับการการจายแสง โดยมาก จะมีลักษณะการกระจายแสงแบบไม่สมาตร โดยแสงที่ถูกกระจายออกมามีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยม พื้นผ้า เหมาะกับการใช้งานในโกดัง คลังสินค้า ที่มีชั้นวางสินค้าขนาดใหญ่ เพื่อให้แสงตามช่องทางเดิน ระหว่าง ชั้นวางสินค้า 

อย่างไรก็ตาม การเลือกใช้งาน ต้องเลือกมุมกระจายแสงที่เหมาะสม เพื่อให้ได้แสง ที่เพียงพอ ตามกฏหมาย ตามช่องทางเดิน และเพียงพอต่อการอ่านป้ายกำกับสินค้า (Label) เมื่อมีการขึ้นไปจัดการกับสินค้าบนชั้นวางสินค้า

เมื่อไหร่ไม่ควรใช้ไฮเบย์

ถึงแม้การใช้งานโคมไฟไฮเบย์ จะมีประโยชน์อย่างมาก ในการควบคุม ปริมาณความสว่างบนพื้นที่ขนาดใหญ่ ในจำนวนที่น้อยกว่าการใช้โคมไฟในลักษณะอื่นๆ แต่ในบางครั้ง การใช้ไฮเบย์ ไม่ควรเลือกใช้ติดตั้งในบางกรณีเช่น

  • ติดตั้งต่ำเกินไป ในกรณีที่ติดตั้งโคมไฟ LED ต่ำเกินไป นอกจากจะทำให้เกิดปัญหาเรื่องแสงแย้งตา และแสงที่จร้า จนรบกวนสายตา และทำให้เกิดการสูญเสีย หรือ ลดประสิทธิภาพการมองเห็นจน อาจทำให้เกิดอันตรายแล้ว ยังก่อให้เกิดปัญหาทางด้านความร้อนตามมาอีกด้วย เนื่องจากตัวโคมไฟมีขนาดเล็ก แต่มีกำลังไฟฟ้าสูง (Power)
  • มีพื้นอับ จนทำให้การระบายความร้อนไม่เหมาะสม โดยปัญหานี้ จะทำให้โคมไฟลดประสิทธิภาพลงไปอย่างมาก เพราะยิ่งความร้อนสูงขึ้นเท่าไร ก็จะทำให้ปริมาณแสงที่ได้จาเเม็ด LED ลดลง และยังมีผลทำให้อายุการใช้งาน ทั้งตั้วเม็ด LED และอุปกรณ์ขับ (LED Driver) ลดลง

ในการเลือกใช้งาน ควรพิจารณาให้มีพื้นที่ด้านหลังโคม ที่เพียงพอให้โคมไฟ LED สามรถระบายความร้อนได้

  • ในกรณีที่พื้นที่มีฝุ่นละอองสูง ก็เป็นปัจจัยที่ทำให้การระบายความร้อนทำได้ไม่ไดี ส่งผลให้เกิดความร้อนสะสมบนโคมไฟ LED ทำให้ประสิทธิภาพของเม็ด LED ลดลง และมีผลต่ออายุการใช้งาน ของเม็ด LED และอุปกรณ์ขับ ( LED Driver) เช่นเดียวกับกรณีที่มีการระบายความร้อนไม่ไดีเช่น

อย่างไรก็ตามปัญหานี้แก้ไขได้ โดยการเลือกดวงโคมที่มีลักษณะโค้งมนเรียบ เพื่อให้ฝุ่นหล่นตกลงสู่ด้านล่างได้เอง เมื่อมีการสะสมของฝุ่นในปริมาณที่มาก และอาจต้องเลือก โคมไฟทีมีพื้นที่ระบายความร้อน มากกว่าโคมไฟที่ใช้ในพื้นที่ทั่วไป เพื่อให้ยังคงความสามารถในการระบายความร้อนได้ดี

ไฮเบย์​ กับ สปอร์ตไลท์ ต่างกันอย่างไร

ในความป็นจริงแล้ว โคมไฟไฮเบย์​ และโคมไฟสปอร์ตไลท์ LED มีลักษณะการกระจายแสง คล้ายๆ กัน แตกต่างกันที่ โคมไฟสปอร์ตไลท์ มีขาที่สามารถปรับทิศทางการส่องแสงได้ ทำให้เลือกได้ว่าจะแขวนโคมไฟสปอร์ตไลท์ เพื่อให้แสงในแนวดิ่ง หรือ ต้องการให้แสงในแนวอื่นๆ ตามมุมที่ปรับที่ขาของโคมสปอร์ตไลท์ 

และโดยมากแล้วโคมไฟสปอร์ตไลท์ ถูกออกแบบมให้ใช้ภายนอกอาคารเป็นหลัก ดังนั้น ตัวโคมไฟจะมีระดับป้องกันน้ำและฝุ่น ไม่น้อยกว่า IP65ในขณะที่โคมไฟไฮเบย์ บางรุ่น จะมีระดับการป้องกันน้ำและฝุ่น น้อยกว่า IP65 ทำให้ใช้ได้เฉพาะภายในอาคาร เท่านั้น

คลิกเลือก โคมไฟสปอร์ตไลท์ LED

ลักษณะการติดตั้งโคมไฟโรงงานไฮเบย์ LED

  • ติดตั้งโคมไฮเบย์​แบบ ฝั่งฝา

กรณีติดตั้งภายในโถงอาคารขนาดใหญ่ หรือในหอประชุมชนาดใหญ่ เราสามารถติตดั้งโคมไฟ แบบฝั่งฝาเพื่อความสวยงามได้ แต่ต้องมีพื้นที่ระหว่างฝา กับเพดานด่านบน เพียงพอให้อาการระบายความร้อน ที่เกิดจากการทำงานของโคมไฟได้อย่างเพียงพอ

  • ติดตั้งโคมไฮเบย์​ (High Bay) แบบ แขวนโซ่

การติดตั้งแบบแขวนโซ่ นั้น มักพบเห็นได้บ่อยครั้ง สำหรับไฮเบย์ เนื่องจากสะดวก ติตดั้งง่าย และราคาประหยัด แต่ต้องติดตั้งภายในพื้นที่ ที่มีไม่มีลม ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดการแกว่งของโคมไฟทำให้ คุณภาพแสงที่ได้ลดลง

  • ติดตั้งโคมไฮเบย์​แบบ ยึดกับท่อ

การติดตั้งไฮเบย์ ยึดกับท่อ เหมาะมากับการติตั้งในพื้นที่ ที่มีลม พัด การติดตั้งแบบนี้ นอกจากความสวยงามเรียบร้อยแล้ว ยังไม่ทำให้โคมไฟแกว่งเมื่อมีลมมา ทำให้ได้แสงที่ดีมีคุณภาพอีกด้วย

การเลือกใช้ไฮเบย์​ 

  • ค่าลูเมน (Lumen)

ในการเลือกใช้โคมไฮเบย์ มักจะเข้าใจกันผิดว่าควรเลือกที่กำลังไฟฟ้า ยิงโคมมี วัตต์ สูงๆ จะทำให้สว่างมากว่า โคมทีมีกำลังวัตต์ ต่ำกว่า แต่ในความเป็นจริงแล้ว เราควรพิจารณาที่ค่าลูเมนเป็นหลัก เพราะเป็นตัวบ่งบอกว่า แสงจะสว่างมากน้อยเพียงใด หากโคมที่มีค่าลูเมนสูงกว่า จะทำให้ได้ความสว่างที่มากกว่า

  • แสงแย้งตา (Glare)

แสงแย้งตา (Glare) เป็นปัจจัยหลักที่ทำให้การทำงานภายในพื้นที่นั้นๆ ลดลง และทำให้ประสิทธิภาพในการมองลดลงอีกด้วย

  • ลม

ลมเป็นหนึ่งปัจจัย ที่มีผลต่อคุณภาพของแสงที่ได้ หากพื้นที่ ที่ต้ิตดั้ง มีลมพัดผ่าน เราควรติดตั้งโคมกับท่อ 

  • การระบายความร้อน

โคมไฟ LED เป็นโคมที่ให้กำเนิดความร้อนออกมาอย่างมาก และหากตัวโคมไฟไม่สามารถระบายความร้อนออกมาได้ แล้ว หรือ ตัวโคมไฟมีอุณหภูมิสะสมที่สูง จะส่งผลต่อประสิทธิภาพของโคมไฟที่ลดลง และทำให้อายุการใช้งานโคมไฟลดลงอีกด้วย

  • มุมกระจายแสง

การที่คุณจะได้คุณภาพแสงที่ดี ซึ่งหมายถึงมีปริมาณแสงที่เพียงพอต่อการทำงาน และไม่น้อยกว่าที่กฏหมายกำหนดแล้ว เรื่องของความสม่ำเสมอของแสงก็มีผลเช่นเดียวกัน การที่ได้แสงที่สม่ำเสมอต่อเนื่องทำให้สายตาไม่ต้องปรับมากเกินไป ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานไม่ลดลง โดยการที่เราจะได้ทั้งค่าความสว่าง และความสม่ำเสมอของแสง ทีดีนั้นเราต้องเลือกมุมกระจายแสงที่เหมาะสม และหากเราทำได้ดี อาจทำให้ปริมาณ การใช้โคมไฟลดลงไปอีกด้วย ทำให้ลดค่าใช้จ่ายในการลงทุน และมีจุดคืนทุนที่เร็วขึ้นอีกด้วย

  • ระดับป้องกัน น้ำและฝุ่น

ในการใช้งานในบางกรณี เช่น พื้นที่ ส่วนที่อยู่ภายนอกอาคาร หรือ ภายในห้องเย็น มีความชื้นสูง ต้องมีระดับการป้องกัน น้ำและฝุ่น (IP) ไม่น้อยกว่า IP65

  • อายุการใช้งาน

อายุการใช้งาน ส่งผลต่อ ค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา ที่ตามมาอย่างมาก โดยอายุการใช้งานที่ดี มี 3 ปัจจัย ที่เราต้องพิจารณา

  1. เราควรเลือกโคมไฟที่ใช้ เม็ด LED chip ที่ได้มาตราฐานมีแหล่งที่มาชัดเจน ผ่านการทดสอบ LM-80 อย่างไรก็ตาม 
  2. ควรใช้อุปกรณ์ขับ (LED Driver) ที่มีคุณภาพสูง พร้อมทั้ง 
  3. ตัวโคม (LED Fixture) ที่ได้มาตราฐานระบายความร้อนได้ดี 

  • การประหยัดพลังงาน

แน่นอนว่า ในปัจจุบันค่าใช้จ่ายทางด้านพลังงานที่สูงขึ้น ดังนั้น การเลือกใช้โคมไฟที่ดีมีประสิทธิภาพ จะช่วยให้คุณประหยัดค่าใช้จ่ายลงไปได้อย่างมาก โดยในการเลือกใช้งาน คุณต้องเลือกพิจารณาโคมไฟที่มีประสิทธิภาพสูง (ลูเมนต่อวัตต์ สูงๆ) 

สรุป

ในการเลือกใช้งานโคมไฟไฮเบย์ (High Bay) LED เราควรเลือกโคมที่มีประสิทธิภาพสูง (ลูเมนต่อวัตต์ สูง) และมีมุมกระจายแสง ที่เหมาะสม พร้อมทั้งต้องคำนึงถึงเรื่องการติดตั้งที่เหมาะสมกับดวงโคม จะช่วยให้เราได้โคมที่ดีมีคุณภาพ และเสถียรภาพในการใช้งาน ทำให้ประหยัดทั้งต้นทุนการลงทุน การบำรุงรักษา และได้คุณภาพแสงที่ดีมีคุณภาพ ทั้งในส่วนของปริมาณค่าความสว่าง ที่เพียงพอ และผ่านกฏหมาย มีความสม่ำเสมอของแสงที่ดี